หากพูดถึงอารยธรรมที่ยาวนานอันดับต้นๆของโลก เชื่อว่าทุกคนต้องนึกถึงอียิปต์ ซึ่งชาวอียิปต์เองก็เป็นผู้ริเริ่มหลายสิ่งหลายอย่างบนโลกใบนี้ หนึ่งในนั้นรวมถึงเครื่องรางของขลังอย่าง ‘คาร์ทูช’ หรือที่หลายคนรู้จักกันดีในชื่อของ ‘ป้ายชื่อราชวงศ์’ ซึ่งเป็นของเก่าแก่โบราณที่นักโบราณคดีมักพบในสุสานฟาโรห์หรือตามสถาปัตยกรรมหลายอย่างของอียิปต์ ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนจะพาทุกคนไปรู้จักคาร์ทูชกัน
คาร์ทูช เครื่องรางแห่งการปกป้อง

คาร์ทูช เป็นแผ่นป้ายชื่อที่ถูกทำมาจากวัสดุหลากหลายอย่าง บ้างก็สร้างมาจากหิน โลหะ ไม้ ดิน ขึ้นอยู่กับว่าในยุคสมัยนั้นนิยมอะไรหรือสิ่งไหนหาง่ายที่สุด อย่างที่รู้กันดีว่าชาวอียิปต์นั้น คลั่งของมีค่าสวยงามอย่างทองมาก จึงมีคาร์ทูชที่ทำขึ้นมาจากทองอยู่เหมือนกัน โดยจุดประสงค์ในการสร้างคาร์ทูช ขึ้นมานั้น เชื่อว่าตอนแรกเป็นเพียงแค่ป้ายชื่อหลุมศพเพื่อให้รู้ว่า นี่คือหลุมศพของใคร บ้างก็ว่าเป็นเหมือนป้ายประกาศเกียรติยศ เพราะบนคาร์ทูชจะสลักเพียงแค่ชื่อของพระราชา พระราชินี หรือบุคคลสำคัญในราชวงศ์อียิปต์เท่านั้น โดยจะสลักไว้ตอนเกิดหรือตอนขึ้นครองราช ไม่ก็ตอนสิ้นพระชนม์ ลักษณะของคาร์ทูชจะเป็นแผ่นป้ายบางๆแบนราบ ทรงกลมรี นิยมแต่งแต้มสีสันด้วยสีแดง ที่หมายถึงชีวิตและลมหายใจ สีฟ้า หมายถึง ท้องฟ้าอันกว้างไกลหรือสรวงสวรรค์ซึ่งเป็นดินแดนหลังความตาย และสีน้ำเงิน สื่อถึงความเป็นนิรันดร์ มีความหมายโดยรวมว่า การมีชีวิตอยู่บนสรวงสวรรค์อันเป็นนิรันดร์หรือการได้อยู่อย่างมีความสุขตลอดไป ด้านหน้าของคาร์ทูชจะมีขีดด้านล่างเหมือนเป็นเส้นบรรทัด ซึ่งหมายถึงแผ่นดินของพระเจ้า บนขีดนั้นก็จะมีพระนามของเหล่าราชวงศ์อยู่ คาร์ทูชหนึ่งแผ่นอาจสลักพระนามเอาไว้มากกว่าหนึ่งชื่อ เพราะฟาโรห์บางองค์ก็มีพระนามถึง 5 ชื่อ จึงต้องมีการใช้ขีดกั้นชื่อเพื่อให้อ่านง่าย ตัวอักษรที่สลักลงบนคาร์ทูช จะเป็นอักษรภาพโบราณของชาวอียิปต์ ส่วนใหญ่แล้วจะนิยมสลักชื่อเป็นแนวตั้ง แต่หากใครที่มีพระนามยาวมากก็สามารถอนุโลมสลักเป็นแนวนอนได้ ที่มาของชื่อคาร์ทูช มาจากภาษาฝรั่งเศสที่แปลว่ากระสุน ชื่อนี้ถูกตั้งขึ้นโดยทหารฝรั่งเศสที่เข้าไปสำรวจสุสานฟาโรห์แล้วพบว่า คาร์ทูชลักษณะเหมือนกับกล่องใส่ดินกระสุนปืน คาร์ทูชนับเป็นสมบัติเก่าแก่ของฟาโรห์ที่มีค่ามาก เพราะนักโบราณคดีสามารถเรียนรู้เรื่องราวต่างๆผ่านคาร์ทูชได้ คาร์ทูชยังมีพลังในการปกป้องรักษาเจ้าของชื่อที่สลักเอาไว้ เพราะรอบชื่อจะมีกรอบคล้ายๆกับวงกลมล้อมรอบอยู่ เชื่อว่ากรอบนั้น มีต้นแบบมาจากสัญลักษณ์งูกินหางของกรีกโรมัน สื่อความหมายถึงความไม่สิ้นสุดและการช่วยปกปักษ์รักษาสิ่งที่อยู่ภายใน บ้างก็เชื่อว่าคาร์ทูชจะมีพลังหรือวิญญาณของเจ้าของชื่อสิงสถิตอยู่ ซึ่งจะช่วยปกป้องผู้ถือครองนับเป็นเครื่องรางชั้นดี ช่วยขับไล่ภูตผีปีศาจและสิ่งชั่วร้ายได้ โดยเฉพาะชื่อของกษัตริย์อียิปต์ที่ชาวอียิปต์บถือบูชาไม่ต่างกับพระเจ้า

ปัจจุบันคาร์ทูชถูกทำออกมาในรูปแบบเครื่องรางแฟชั่นที่เข้าถึงได้ง่ายในรูปแบบของ จี้ห้อยคอ แหวน กำไร ต่างหู ทุกคนสามารถมีคาร์ทูชเป็นชื่อของตัวเองได้ นอกจากในฐานะเครื่องรางแล้ว คาร์ทูชจึงถือว่าเป็นอีกหนึ่งเครื่องประดับที่มีเอกลักษณ์ไม่ซ้ำใคร

อัพเดทสาระดีๆทุกวันต่อได้ที่ The7days