ที่มาของตี่จู้เอี๊ยะเริ่มมาจาก สมัยก่อนที่ชาวจีนแผ่นดินใหญ่เดินทางมาทำงานตั้งรกรากในประเทศไทย เนื่องจากอยู่ต่างแดนทำให้เกิดความกังวล อีกทั้งชาวจีนถูกสั่งสอนมาให้รู้จักเคารพบรรพบุรุษและเจ้าของที่ จึงได้มีการตั้งศาลจีนหรือที่เรียกกันว่าตี่จู้เอี๊ยะขึ้น เพื่อเป็นการขออนุญาตเจ้าที่ที่เรามาอยู่อาศัย ถ้าปกติอยู่ในแผ่นดินเกิดก็ไม่มีอะไรให้ต้องกังวล แต่อยู่ต่างถิ่นทำให้ต้องวิงวอนขอเจ้าที่เพื่อมาปกปักษ์รักษา กลายเป็นธรรมเนียมปฏิบัติสืบทอดต่อกันมายาวนานกว่า 200 ปี
วิธีบูชาและตั้งศาลตี่จู้เอี๊ยะ

แรกเริ่มเดิมทีตี่จู้เอี๊ยะ เป็นเพียงการเคารพเจ้าที่ง่ายๆ อย่างการนำกล่องกระดาษมาวางไว้ตามมุมใดมุมหนึ่งของบ้านและนำกระดาษสีแดงเขียนด้วยหมึกสีดำมาแปะเอาไว้บนกล่อง แต่ปัจจุบันตี่จู้เอี๊ยะมีหลักการและวิธีการตั้งที่ยุ่งยากมากขึ้น ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับสถานะทางบ้านด้วย ยิ่งบ้านใหญ่เท่าไหร่ ตี่จู้เอี๊ยะก็ ต้องให้สมฐานะ แต่หลักๆแล้วควรเริ่มตั้งตี่จู้เอี๊ยะขนาดเล็กก่อน เมื่อบ้านมีความรุ่งเรืองมากขึ้นจึงขยายตี่จู้เอี๊ยะตามไป ไม่ต้องฝืนตั้งให้เกินฐานะ หลักในการตั้งตี่จู้เอี๊ยะที่ดี คือ ต้องหันหน้าไปทางประตูทางเข้าบ้าน เมื่อเปิดบ้านเข้ามาต้องเห็นตี่จู้เอี๊ยะเป็นอย่างแรก ส่วนใหญ่แล้วผู้คนจะตั้งตี่จู้เอี๊ยะไว้ที่พื้น แต่ต้องมีตัวยกระดับฐานให้สูงเสียหน่อยเพื่อเป็นสิริมงคล และตี่จู้เอี๊ยะจะยิ่งมีพลังเสริมดวงมากขึ้นได้ โดยการทำพื้นหลังรอบๆของตี่จู้เอี๊ยะให้เป็นสีแดงและติดไฟส่องสว่างตลอดเวลา สิ่งที่ควรเตรียมใจก่อนบูชาตี่จู้เอี๊ยะนั้น คือ ทบทวนตัวเองดูว่ามีวินัยมากพอหรือไม่ เพราะตี่จู้เอี๊ยะต้องบูชาเช้า-เย็นเป็นประจำทุกวัน รอบเช้าควรตื่นมาก่อน 6 โมง เพื่อถวายน้ำชาให้ ละกราบไหว้ ส่วนรอบเย็นก็ต้องกราบไหว้บูชาห้ามขาด น้ำชาควรเปลี่ยนเป็นประจำทุกวัน ห้ามปล่อยให้แห้งเหือด ส่วนสิ่งที่ควรนำมาถวายเป็นประจำหลักๆแล้ว คือ มะพร้าวแห้งที่มียอดอ่อนงอกจำนวน 2 ลูก สื่อถึงความเจริญงอกงาม อีกตัวเลือกหนึ่งให้ถวายเป็นกระเทียมเม็ดใหญ่ 5 หัว สื่อถึงการไม่ได้อยู่หัวเดียวกระเทียมลีบ ส่วนตัวเลือกสุดท้ายนั้น คือ แก้วมังกร 3-5 ผลเพื่อเป็นสิริมงคลเรียกทรัพย์เข้าตัว สิ่งที่ห้ามถวาย ได้แก่ผลไม้ชื่ออัปมงคลอย่าง มังคุด เงาะ ทุเรียน แห้ว ข้อห้ามอื่นๆก็อย่างเช่น ห้ามให้สัตว์เลี้ยงในบ้านไปยุ่มย่ามแถวตี่จู้เอี๊ยะ, ห้ามนำสิ่งของมาปิดบังขวางทางระหว่างตี่จู้เอี๊ยะและประตู

หากใครที่ทางบ้านนับถือหลายศาสนาแล้วกังวลใจว่า ควรบูชาตี่จู้เอี๊ยะหรือไม่ และยังไม่แน่ใจว่าเจ้าที่บ้านเรานั้นนับถือศาสนาไหน ให้ลองทำการโยนเหรียญเสี่ยงทายถามหัวก้อยดู หากผลออกมาว่าควรบูชาสามครั้งติดต่อกัน ก็ไม่ต้องลังเล
